Sinds een drietal weken woedt er helaas weer oorlog in Europa en de gevolgen ervan zullen ook in Vlaanderen een lange tijd voelbaar zijn. Naast de almaar stijgende energie- en consumptieprijzen, is de vluchtelingenstroom vanuit Oekraïne het voor Vlaanderen misschien wel meest impactvolle gevolg van de oorlog in Oost-Europa. Om het hoofd te bieden aan deze uitdaging, waarbij men prognoses tot 200.000 Oekraïense oorlogsvluchtelingen hanteert, wordt mogelijk beroep gedaan op het sterke solidariteitsgevoel van de Vlaming en de Olenaar. Vlaams Belang Olen vindt die solidariteit prachtig, maar meent dat er in eerste instantie op bestuurlijk niveau initiatieven nodig zijn.  

#Plekvrij geldt ook voor lokale besturen

Het aantal Oekraïense vluchtelingen dat ons land binnenkomt, steeg begin maart 2022 al snel zodat er federaal moest ingegrepen worden. Er werd, bijvoorbeeld, een nieuw registratiecentrum ingericht aan de Heizel om het hoofd te bieden aan de dagelijkse instroom van honderden Oekraïners die hun land ontvluchtten. Een meer opvallend federaal initiatief was de #plekvrij-campagne waarbij in steden en gemeenten in kaart wordt gebracht welke inwoners - in hun eigen woning - tijdelijk onderdak kunnen bieden aan vluchtelingen. Daar kwam een massale positieve respons op, waaruit blijkt dat de solidariteit in Vlaanderen (en ook in Olen) zeer groot is. Toch moet de bedenking worden gemaakt dat de opvang van (oorlogs)vluchtelingen in feite een taak van algemeen belang is en dat er in deze crisistijden niet disproportioneel veel mag worden gevraagd van particulieren. De lokale besturen, in samenwerking met de andere bestuursniveaus, zijn dus dé geschikte inrichters voor noodopvang.

In tegenstelling tot andere lokale besturen die wel al hebben beslist, onderzoekt Olen tot op heden nog welke gemeentelijke locaties geschikt zijn om Oekraïense vluchtelingen in op te vangen. Vlaams Belang Olen wilt het lokaal bestuur, dat overigens de communicatie over de opvang van vluchtelingen wel correct voert én actualiseert, hierin een handje helpen aan de hand van een concreet voorstel.

Solidair, maar niet gek

Dat voorstel gaat evenzeer uit van heel wat solidariteit. Niet het soort solidariteit waardoor onze asielcentra vandaag de dag al vol zitten en er dus geen plaats meer is voor oorlogsvluchtelingen uit onze cultuurregio, maar een meer rationele solidariteit die ervoor zorgt dat hulpbehoevende Europese vluchtelingen hier een tijdelijk, veilig onderkomen vinden zonder dat de druk op onze eigen bevolking nóg toeneemt. Daarnaast sluit het voorstel aan bij het opvangplan van de Vlaamse regering en de praktijken in andere steden en gemeenten.

Een eerste gemeentelijke locatie die kan dienen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen, is domein Teunenberg. Het paradeplein en bogen drie tot zes van hal 14 kunnen gezamenlijk een hoge capaciteit aan opvangplaatsen creëren, met als voordeel dat het een rustige, groene locatie is die niet ver verwijderd is van het dorpscentrum en de omliggende industrie. Op deze locatie kunnen de vluchtelingen tot relatieve rust komen, is er in de omgeving werkgelegenheid en zijn er voldoende mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding. Bovendien is er een inrichting van het Rode Kruis ter plaatse en heeft Teunenberg bewezen geschikt te zijn voor taken van algemeen belang, aangezien er een test- en triagecentrum werd ingericht tijdens de coronacrisis. Dat dit testcentrum op 25 maart 2022 sluit, is een bijkomend voordeel om de door de Vlaamse regering beoogde capaciteit van 18.000 plaatsen tegen eind maart te halen. Om domein Teunenberg in te richten als geschikte opvangplaats (of beter: als tijdelijk nooddorp) zal wellicht enige investering nodig zijn, doch zou de door de Vlaamse overheid voorziene subsidie van 1.000 EUR per opvangplaats moeten kunnen volstaan, gelet op de grote potentiële capaciteit, om dit te financieren.

Een tweede mogelijke gemeentelijke locatie betreft de gerenoveerde pastorie van Olen-Centrum. De voor bijna 1,5 miljoen EUR gerenoveerde pastorie staat momenteel leeg, maar kan de opgelegde "openbare functie" tijdelijk vervullen als opvangplaats voor enkele Oekraïense gezinnen. Een gelijkaardig voorstel werd al doorgevoerd in Holsbeek en voorgesteld in Arendonk, dus het lijkt gepast dat Olen hierin volgt. Naast het feit dat de pastorie van Olen-Centrum momenteel toch leegstaat, is de locatie ervan uitermate geschikt voor de tijdelijke opvang van Oekraïense vluchtelingen: nabij het centrum, werkgelegenheid en vrijetijdsbesteding,... De beperkte investeringen die nog moeten gebeuren om de pastorie om te dopen tot opvangplaats kunnen ook hier gecompenseerd worden met de vanuit Vlaanderen voorziene 1.000 EUR per opvangplaats. 

De Vlaamse overheid kijkt ook naar leegstaande sociale woningen om de opvangcapaciteit op te schroeven en bepaalde sociale huisvestingmaatschappijen gaan hierdoor zelfs over tot versnelde renovatie. Hoewel er in Olen heel wat sociale woningen leegstaan, meent Vlaams Belang Olen dat dit geen geschikte optie is. Door de hoge energie- en consumptieprijzen zullen heel wat Vlamingen weldra immers op de drempel van de armoede balanceren en zal de nood aan sociale huisvesting enkel maar toenemen. Als ook de huidige, lange wachtlijst voor een sociale woning in acht wordt genomen, dan zou het niet van behoorlijk bestuur getuigen als men de eigen, hulpbehoevende bevolking in de kou laat staan. Daarnaast zouden de bestaande noodwoningen, in combinatie met de twee voorgestelde gemeentelijke locaties, moeten volstaan om de instroom van Oekraïense vluchtelingen in Olen te verwerken. Hierbij gaat Vlaams Belang Olen er immers vanuit dat de vluchtelingen evenredig verdeeld zullen worden over de Vlaamse steden en gemeenten en dat er van een relatief klein dorp als Olen geen disproportionele inspanningen zullen worden gevraagd.

Particuliere opvang pas subsidiair

Vlaams Belang Olen wilt met het bovenstaande voorstel de bal in het kamp leggen waar deze hoort: bij de publieke sector. Het zijn immers de steden en gemeenten die subsidies ter waarde van 1.000 EUR per opvangplaats kunnen ontvangen, dus lijkt het niet meer dan logisch dat het de steden en gemeenten zijn die de tijdelijke opvang van Oekraïense vluchtelingen inrichten (waarbij uiteraard beroep kan worden gedaan op particuliere vrijwilligers). Slechts in het geval dat de instroom zó groot is dat de gemeentelijke locaties niet voldoende capaciteit bieden, of dat de inrichting door de gemeente Olen niet haalbaar blijkt te zijn, mag een beroep worden gedaan op de particuliere Olenaars die hebben aangegeven dat ze #plekvrij hebben... Dat de gemeente Olen van de Vlaamse overheid ook 400 EUR krijgt per opvangplaats die inwoners aanbieden, mag zeker geen reden zijn om zelf geen inspanningen te leveren. Zeker niet als die inwoners al geconfronteerd worden met torenhoge energie- en consumptieprijzen, maar alsnog hun goede hart laten zien...