Deel dit artikel
Op 18 december 2020 keurde de Vlaamse regering (CD&V, Open VLD en N-VA) een startnota voor de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan "Leidingstraat Antwerpen - Ruhr (Geleen)" goed. Dit project heeft als doel om een leidingstraat van 120 à 150 km aan te leggen, die over het grondgebied van 45 Vlaamse gemeenten zou lopen, met de nodige impact als gevolg. Van 2 maart 2021 tot 30 april 2021 loopt de publieke raadplegingsfase, tijdens welke bezorgde burgers inspraakreacties kunnen indienen.
Geruisloos, maar impactvol
Het opzet van het GRUP Antwerpen - Ruhr (Geleen) was tot voor kort, raar maar waar, geen groot nieuws. Bij de start van de publieke raadplegingsfase kwam er echter meer informatie naar boven en konden burgers en lokale overheden de door de Vlaamse regering goedgekeurde startnota inkijken en daarop reageren tot 30 april 2021. Die startnota is een administratief log en relatief moeilijk te begrijpen document van meer dan 80 pagina's, maar Vlaams Belang Olen heeft deze uitgebreid doorgespit en tracht in dit artikel een zeer korte, maar beter te begrijpen, samenvatting te geven.
Grosso modo komt het erop neer dat de Vlaamse regering, deels op vraag van de chemische industrie in Vlaanderen, Nederland en Duitsland, het Antwerpse havengebied en het Duitse Ruhrgebied wilt verbinden aan de hand van een leidingstraat. Dit is een soort ondergrondse "reserveringsruimte" waarin, op termijn, vijf tot acht "pijpleidingen van nationaal belang" in kunnen komen te liggen. De chemische industrie, waaronder ook sites te Geel, Meerhout en Tessenderlo, is hier vragende partij voor omdat de huidige ruimte voor pijpleidingen (bv. rond het Albertkanaal) stilaan volzet is en dit de verdere groei van de sector belemmert. In de startnota wordt echter ook aangehaald dat de leidingstraat kan bijdragen tot een meer duurzame aanvoer van grondstoffen en, door pijpleidingen op te waarderen tot een volwaardige transportmodus, tot de energietransitie. Tot op heden is nog niet bekend welke producten vervoerd zouden worden via de toekomstige pijpleidingen, maar er is reeds een concrete vraag betreffende propaan.
Afhankelijk van het uiteindelijk gekozen tracé, zal de leidingstraat 120 tot 150 km lang en op de meeste plaatsen 45 m breed zijn. Het gaat dus om een zeer groot "impactgebied" dat 45 Vlaamse gemeenten doorkruist, waaronder Olen. Overal waar de leidingstraat zal passeren, is (al dan niet permanente) hinder het gevolg: permanente bebouwing of diepwortelende beplanting is niet mogelijk, doch zouden landbouwactiviteiten doorgaans onverminderd kunnen plaatsvinden na de aanleg van de leidingstraat. Met andere woorden: waar de leidingstraat passeert, verdwijnen mogelijk woningen, verliest bouwgrond heel wat waarde, wordt bos permanent vernietigd,...
(Nog) geen paniek, wel kritiek
Dit project bevindt zich "nog maar" in een startfase, dus er is nog niet meteen sprake van onteigeningen. Daarvoor moet de Vlaamse regering immers nog een onteigeningsmachtiging voegen aan het plan. Er is ook nog geen tracé gekozen voor de leidingstraat, dus het is in principe nog niet zeker of en waar deze er komt.
Toch is in de startnota sprake van drie mogelijke tracés: het noordelijk tracé, het zuidelijk tracé en een combinatie van beide. Voor Olen komen zowel het zuidelijk als het gecombineerd tracé op hetzelfde neer: Olen-Centrum wordt dan nog maar eens het grote slachtoffer van openbare werken. Heel wat landbouwgronden, maar ook enkele woningen op het Ven en tuinen/gronden in de Schommenstraat worden dan doorkruist. In het geval van Ven 71 lijkt de leidingstraat zelfs pal door de woning te zullen lopen... Daarnaast zullen deze twee tracés ook tot gevolg hebben dat het prachtige en alombekende bosrijke natuurgebied Teunenberg heel wat stukken bos permanent ziet verdwijnen.
Het noordelijk tracé, daarentegen, zou Olen slechts aan de oostkant raken en passeert niet door bestaande woningen. Geen enkele Olenaar zou hierdoor dus een onteigening riskeren met betrekking tot zijn of haar woning. Het nadeel is wel dat dit tracé langer is en dus ook meer kost voor de belastingbetaler. Daarbovenop komt ook dat een langer tracé meer landbouwgebied doorkruist, maar mogelijk ook meer Vlaamse natuur- en bosgebieden beschadigt. Vlaams Belang Olen meent dan ook dat er, wat de tracés betreft, moet gekozen worden tussen de pest en de cholera.
Ongeacht het tracé zal de impact van dit project dus aanzienlijk zijn voor Olen en de inwoners van de andere betrokken gemeenten. Vlaams Belang Olen roept daarom elke burger en elk betrokken lokaal bestuur op om, tijdens de publieke raadplegingsfase (2 maart 2021 tot 30 april 2021), zeker een inspraakreactie op de startnota in te dienen. Dit kan op drie manieren:
- online via het inspraakformulier op de website van het departement Omgeving (e-ID vereist);
- via brief gericht aan: Departement Omgeving, Afdeling GOP, Graaf de Ferrarisgebouw, K. Albert II-laan 20 bus 7, 1000 Brussel;
- via brief, dewelke men kan afgeven aan de gemeente tegen ontvangstbewijs.
Voor zij die opteren voor een inspraakreactie via brief, voegt Vlaams Belang Olen in de bijlage bij dit artikel alvast een (politiek neutrale) modelbrief in Word-formaat. Het volstaat deze te downloaden, de geel gemarkeerde velden aan te passen en de brief vervolgens af te drukken en te ondertekenen. Daarna kan de brief worden opgestuurd of afgegeven. Uiteraard kan de inhoud eerst naar wens worden gewijzigd.
Voor zij die opteren voor een inspraakreactie via het online inspraakformulier, kan de inhoud van de modelbrief tevens dienen ter inspiratie.
Standpunt van de afdeling
Vlaams Belang Olen begrijpt de overwegend economische voordelen van de aanleg van een leidingstraat tussen het Antwerpse havengebied en het Duitse Ruhrgebied, maar deze lijken (op basis van een analyse van de startnota en de toelichting tijdens een door de afdeling bijgewoond infomoment van de Vlaamse overheid) niet op te wegen tegen de aanzienlijke impact van dit project op mens en milieu. Een project waarbij Olenaars en andere Vlamingen riskeren hun woning en andere private eigendommen te verliezen en broodnodige natuur permanent te zien verdwijnen, is geen project dat het levenslicht mag zien. Deze startnota en, bij uitbreiding, het hele GRUP mag dan ook naar de prullenmand worden verwezen en in Brussel mag men weer rond de tekentafel gaan zitten.
Verder meent Vlaams Belang Olen dat in dit dossier een zeer belangrijke rol is weggelegd voor de lokale politici in Olen, maar ook in de overige 44 betrokken Vlaamse gemeenten. In het overgrote deel van deze getroffen gemeenten zetelen er burgemeesters en schepenen die behoren tot een van de partijen die de Vlaamse regering vormen. Deze partijen hebben dus ook de startnota goedgekeurd en zullen beslissen over de toekomst van dit project. Als deze burgemeesters en schepenen in dit once-in-a-career dossier een sterk signaal sturen aan de Vlaamse regering en op hun strepen staan dat de leidingstraat er hoe dan ook niet komt, moeten diezelfde burgemeesters en schepenen consequent opteren voor hun inwoners, voor hun mensen, en de partijkaart inleveren als de Vlaamse regering toch zou besluiten het GRUP Antwerpen - Ruhr (Geleen) door te duwen. Het is immers ondenkbaar dat zij in dat geval, de eigen politieke ambitie vooropstellend, in 2024 onder dezelfde vlag naar de kiezer zouden stappen alsof er niets gebeurd is en zij menen "te hebben gedaan wat ze konden".
Volg Vlaams Belang Olen zeker op Facebook en op deze website, want de afdeling zal zich in dit dossier blijven verdiepen en de Olenaar, alsook elke geïnteresseerde, blijven informeren en bijstaan.